آیا دیابت باعث معافیت پزشکی میشود؟

شراط معافیت افراد دیابتی و معافیت پزشکی دیابت و قند خون در زمره ی معافیت های مربوط به غدد مترشحه داخلی است. تعداد زیادی از افراد به این بیماری مبتلا هستند و میتوانند از خدمت معاف شوند؛ اما خودشان اطلاعی از آن ندارند لذا ابتدا باید بیماری دیابت و قند خون را بشناسیم و بعد به چگونگی معافیت بپردازیم. بیماران مبتلا به دیابت دارای قند خون بالا و معمولا بیش از 120 میلی لیتر در هر دسی لیتر خون میباشند؛ که این امر به دلایل مختلفی ایجاد میشود. در ادامه با این مطلب مرکز مشاوره آویژه همراه باشید.

بیماری دیابتی که بر اثر کمبود هورمون انسولین ایجاد میشود، به دیابت نوع یک یا وابسته به انسولین معروف است. غده ای که در این بیماری دچار اخلال میشود پانکراس است. دسته ای از سلول های این غده به نام سلول های بتا وظیفه ی تولید و ترشح هورمون انسولین را بر عهده دارند. اگر تولید این هورمون کاهش یابد و یا مختل شود، بیماری دیابت نوع یک ایجاد میشود.

نوع دیگر دیابت، دیابت نوع دو میباشد که در آن عوامل مختلفی همچون اضافه وزن و تغذیه نامناسب،و... دخیلند که باعث عدم کارایی هورمون نسولین تولید شده میشود. افرادی که به بیماری های دیابتی و قند خون مبتلا هستند باید تحت درمان و رژِیم های درمانی مناسب قرار گیرند و با توجه به طولانی بودن پروسه های درمانی این افراد، اعزامشان به خدمت سربازی و توقف درمان، میتواند منجر به وخیم تر شدن بیماری شود. لذا سازمان وظیفه قوانینی را در نظر گرفته است که مشمولان بر اساس نوع بیماری و اختلالی که دارند، از رفتن به خدمت معاف میشوند.

بیماری های دیابت و قند خون چیست؟

بیماری های دیابت و قند خون از جمله شایع ترین بیماری هایی است که افراد زیادی را در سراسر جهان مبتلا کرده است، در کشور ما نیز آمار مبتلایان به این بیماری ها آمار قابل توجهی میباشد. این بیماری در متابولیسم و سوخت و ساز تمام سلول های بدن اثر گذار است لذا آثار مخرب جانبی بسیار زیادی دارد. اگر بخواهیم به طور کلی شرح دهیم این بیماری به دو دلیل عمده ایجاد میشود:

1. کاهش تولید انسولین توسط سلول های بتا پانکراس، که این هورمون نقش انتقال قند خون به سلولها را بر عهده دارد و تحت عنوان دیابت نوع یک شناخته میشود. این اختلال باعث میشود که قندی که در خون ما وجود دارد راهی برای ورود به سلول ها و مصرف شدن در آنجا پیدا نکند؛ در نتیجه مقدار آن در خون افزایش یابد.
2. دلیل دیگری که باعث دیابت میشود مربوط به افرادی است که در آنها پروسه ی تولید هورمون انسولین هیچ اشکالی ندارد، اما به دلایل مختلفی اماکن دریافت آن توسط سلول وجود ندارد. این امر باعث انباشت و افزایش قند خون میشود که تبعاتی را به همراه دارد.

همانطور که مشاهده کردید نتیجه ی هر دو نوع اختلال، افزایش قند خون و کاهش قند داخل سلول میباشد. همین امر میتواند زمینه ساز اختلالات دیگری همچون اختلال اعصاب، بینایی، قلبی و... شود. یکی از شرایط لازم برای گذراندن دوره سربازی داشتن سلامت روانی و جسمی است؛ از آنجایی که مبتلایان به بیماریهای قندی بخشی از سلامتی خود را از دست داده اند، لذا به خدمت اعزام نمیشوند. البته این موضوع نیز به درجه و نوع بیماری وابستگی زیادی دارد.این مقاله را حتما بخوانید: معافیت کفالت چیست؟

لیست بیماری های معافیت پزشکی دیابت و قند خون کدامند؟

لیست بیماری های معافیت پزشکی دیابت و قند خون شامل بخشی از بیماری های غدد مترشحه داخلی است که مربوط به اختلالات متابولیکی و سوخت و ساز است. این لیست از سوی سازمان وظیفه عمومی کشور اعلام شده است که بیماری های موجود در این لیست به شرح زیر است:

• دیابت قندی نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین که طی آن انسولین در بدن فرد تولید نمیشود لذا بیمار نیازمند تزریق روزانه انسولین است.

• دیابت قندی نوع دو یا دیابت غیر وابسته به انسولین که درنتیجه مواردی همچون چاقی و عوامل ژنتیکی و... ایجاد میشود.

• هیپر انسولینیسم همراه با هیپو گلیسمی این بیماری با افزایش انسولین و کاهش قند خون همراه است.

لازم به تذکر است که ابتلای مشمولان به این بیماری ها باید در مراحل مختلف و توسط شوراهای پزشکی که تحت نظر سازمان وظیفه فعالیت میکنند، تایید شود. همچنین ارائه ی سوابق و مدارک بیماری، که نشاندهنده ی سابقه بستری شدن فرد مشمول باشد الزامی است؛ با توجه به محدودیت های زیادی که این بیماری برای فرد مشمول ایجاد میکند، معافیتی که برای مبتلایان به بیماری های قندی در نظر گرفته میشود، معمولا معافیت دائم است.

آیین نامه های معافیت پزشکی دیابت و قند خون

آیین نامه های معافیت پزشکی دیابت و قند خون در برگیرنده ی همه ی توضیحاتی است که مشمول باید درباره نوع بیماری و به تبع آن؛ معافیت پزشکی مربوطه در اختیار داشته باشد. این قوانین و مقررات با توجه به نشانه های بالینی و آزمایشگاهی بیماری مشخص میشود که برای هر کدام از بیماری های قندی به شرح زیر میباشد:

• درباره ی دیابت قندی نوع یک که فرد بیمار نیازمند تزریق روزانه انسولین است، از آنجایی که امکان مراقبت های کافی در دوره سربازی وجود ندارد، برای این افراد معافیت دائم در نظر گرفته شده است. البته تاییدیه های شورای پزشکی نظام وظیفه و همچنین سوابق و مدارک پزشکی مشمول برای اخذ این نوع معافیت لازم است.
• دیابت نوع دو یا دیابت غیر وابسته به انسولین تنها در صورتی منجر به معافیت دائم مشمول میشود که شواهد آزمایشگاهی به ترتیب زیر باشد:

1. قند ناشتای فرد بالاتر از 126
2. هموگلوبین A1C بالاتر از 7 باشد. البته در این مورد نیز ارائه ی مدارک و شواهد مربوط به بستری شدن مشمول در مراکز درمانی معتبر مورد نیاز است.

• سومین بیماری که در لیست بیماری های قندی سازمان وظیفه قرار دارد، هیپر انسولینیسم همراه با کاهش قند خون است. سازمان وظیفه عمومی کشور برای مبتلایان به این بیماری نیز معافیت دائم در نظر گرفته است که اخذ آن با ارائه ی سوابق پزشکی امکان پذیر است.

معافیت پزشکی دیابت نوع 1

معافیت پزشکی دیابت نوع 1 با توجه به تعداد مبتلایان به این بیماری، از مهم ترین انواع معافیت های پزشکی میباشد. همانطور که بار ها در خلال متن اشاره کردیم مبتلایان به این بیماری، به دلیل نبود هورمون انسولین و یا کمبود آن در بدن، با عوارض و مشکلات گسترده ای دست و پنجه نرم میکنند. حال یکی از راه های درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری، تزریق روزانه ی انسولین میباشد. میدانید که در دوره سربازی شرایط سختی حکم فرماست، صرف نظر از انواع فعالیتهای سخت بدنی و رزمی که سربازان باید انجام دهند، امکان پیگیری درمان وجود ندارد. این امر ممکن است باعث بروز مشکلات سلامتی جدی و حتی وخیم شدن حال بیمار شود. اینجاست که معافیت پزشکی و دریافت آن اهمیت پیدا میکند. سازمان وظیفه عمومی افراد مبتلا به دیابت نوع یک را به طور دائم از رفتن به خدمت سربازی معاف کرده است.

البته افرادی که مدعی ابتلا به دیابت نوع یک هستند باید مدارک مبنی بر بستری شدن در مراکز درمانی را ارائه کنند تا ادعای آنها اثبات شود. علاوه بر این دریافت تاییدیه هایی از پزشکان تحت نظر نیروهای مسلح و نظام وظیفه یکی از مراحل لازم برای معاف شدن است. نکته ای که مشمولان در زمان دریافت معافیت پزشکی باید در نظر بگیرند؛ محدودیت هایی است که برای یافتن شغل و کار مناسب با آن مواجه میشوند چرا که برخی ادارات و مراکز افراد دارای کارت معافیت پزشکی را استخدام نمیکنند. این مقاله را از دست ندهید: معافیت کفالت مادر چیست؟

معافیت پزشکی دیابت نوع 2 چگونه است؟

معافیت پزشکی دیابت نوع 2 از دیگر انواع معافیت هایی است که به سبب بیماری های متابولیکی و تغذیه ای برای مشمولان در نظر گرفته شده است. این نوع دیابت نیازی به تزریق انسولین ندارد به همین دلیل دیابت غیر وابسته به انسولین نامیده میشود. اخذ معافیت برای این بیماری با توجه به نتایج آزمایشات مشمول انجام میشود. یعنی محدوده ی قند خون فرد باید مقدار مشخصی باشد تا بیماری تایید شود این مقادیر به ترتیب زیر است:

• قند خون فرد در حالت ناشتا باید بیش از 126 باشد.
• هموگلوبین A1C که معیاری از قند خون است باید بیشتر از 7 باشد.

فردی که علائم آزمایشگاهی بالا را داشته باشد به دیابت نوع دو مبتلاست و میتواند برای اخذ معافیت اقدام کند. البته سوابق بیماری نیز باید در زمان ثبت درخواست معافیت به سازمان وظیفه کشور ارائه شود. این سازمان پزشکانی را مسئول رسیدگی به شرایط سلامت و بیماری مشمولان قرار داده که نظر نهایی را درباره معافیت مشمول اعلام میکنند که در صورت تایید همه ی مدارک و شواهد، معافیت در نظر گرفته شده از نوع دائم است.

شرایط معافیت پزشکی دیابت و قند خون کدامند؟

شرایط معافیت پزشکی دیابت و قند خون برای مشمولان متقاضی اخذ این معافیت ها در سه مرحله شرح داده شده است. این مراحل به ترتیب زیر است:

• فردی که به سن مشمولیت میرسد و میخواهد برای اعزام به خدمت اقدام کند باید از نظر سلامت جسمی مورد معاینه قرار گیرد این معاینات توسط پزشکان اولیه و تحت نظر سازمان وظیفه انجام میشود. حال فردی که به دیابت و بیماری های قندی مبتلاست باید تاییدیه این پزشک اولیه را دریافت کند. این تاییدیه برگه ای است که دارای مهر و امضای پزشک میباشد.
• از دیگر شرایط معافیت پزشکی دیابت و قند خون دریافت گواهی تایید بیماری از سوی شورای پزشکی بیمارستان میباشد. این شورا که از چند پزشک متخصص تشکیل شده آزمایشات تخصصی لازم برای بررسی قند خون و... را انجام میدهد بررسی میکند.
• اخذ تاییدیه ی کمیسیون پزشکی وظیفه عمومی نیز از دیگر شرایط لازم برای معافیت بیماری دیابت و قند خون است. این کمیسیون مرحله ی نهایی برای دریافت معافیت پزشکی است که اگر شواهد و مدارک ارائه شده را تایید کنند، فرد از رفتن به خدمت معاف میشود. اما مشمولی که شرایط لازم را نداشته باشد باید برای رفتن به خدمت آماده شود.

علاوه بر موارد ذکر شده برخی شرایط وجود دارد که باید در خلال آزمایشات تایید شود تا فرد گواهی های لازم را از کمیسیون های پزشکی نام برده را دریافت کند. مثلا میزان قند خون بالای 126 و هموگلوبین A1C بیش از 7 برای دریافت گواهی بیماری دیابت نوع 2 الزامی است.

مدارک لازم معافیت پزشکی دیابت و قند خون 

مدارک لازم معافیت پزشکی دیابت و قند خون مانند مدارکی است که برای دیگر انواع معافیت های پزشکی مورد نیاز است. یکی از مهم ترین مدارکی که فرد برای ثبت درخواست معافیت خود باید به همراه داشته باشد اصل و کپی شماسنامه و کارت ملی میباشد. همچنین ارائه ی یک قطعه عکس پرسنلی جدید از مشمول لازم است. علاوه بر این موارد مشمول در طی روند ثبت درخواست معافیت در سازمان وظیفه باید فرم هایی را تکمیل کند که این فرم ها به شرح زیر میباشند:

• تکمیل برگه ی مربوط به وضعیت مشمولین تحت عنوان برگه ی شماره یک، این برگه در دفترچه راهنمای خدمت سربازی وجود دارد و اطلاعاتی مانند نوع معافیت مورد نظر مشمول را در بر میگیرد.
• برگه ی معاینه پزشک اولیه: این برگه نیز بخشی از دفترچه راهنمای خدمت سربازی است که توسط پزشک تکمیل میشود و نتیجه ی معاینات را در بر دارد.
• برگه ی واکسیناسیون: این برگه توسط مراکز درمانی و درمانگاه هایی که واکسیناسیون مشمول را انجام میدهند، تکمیل میشود و نشاندهنده ی انجام واکسیناسیون است.
• اصل و یا گواهی اخرین مدرک تحصیلی مشمول از دیگر مدارک مورد نیاز است اما این مدرک در نوع معافیت های مربوط به بیماری های قندی تاثیری ندارد.
• افتتاح حساب بانکی و ارائه ی یک شماره حساب از بانک سپه نیز برای ادامه ی روند اخذ معافیت شامل پرداخت هزینه های معاینات و... لازم است.

مشمول باید تمام این مدارک را برای سازمان وظیفه ارسال کند، این سازمان بررسی های لازم را انجام میدهد و در صورت لزوم مشمول را به بیمارستان دعوت میکند تا آزمایشات تکمیل شود. همانطور که قبلا گفتیم کمیسیون پزشکی نظام وظیفه بر حسب مدارک و آزمایشات معافیت یا عدم معافیت مشمول را اعلام میکند. حتما در ادامه این مقاله را بخوانید: معافیت تحصیلی دانشجویی